Summer FHIT 10: reactief & proactief

Wat je bent is afhankelijk van je besluiten

niet van de omstandigheden.


Vorige week heb je kunnen lezen welke rol je motivatie, de juiste Groei Mindset en positieve en/of negatieve prikkels zijn voor het bereiken van je doelen. Maar wat nu daarmee in de dagelijkse praktijk?

Ongetwijfeld maak ook jij situaties mee waar niet jij maar iemand anders uit je omgeving aan het stuur lijkt te zitten. Je kent ze wel: situaties op je werk waar je in werk wordt gestoord door een collega, je vrije dag die toch weer wordt opgeslokt door verplichtingen, of je voornemen te gaan sporten maar iemand komt op bezoek, of je wilt geen zoetigheden meer, maar je laat je verleiden om toch mee te doen op een feestje. 

Reactief gedrag

Al die keuzes zijn vormen van reactief gedrag. Reactieve keuzes zijn keuzes die bepaald worden externe factoren zoals je omgeving, het weer, de mensen met wie je werkt, het verkeer, je financiële gesteldheid enzovoorts.  

Reactief gedrag vertonen we allemaal. En in veel gevallen is dat geen probleem. Bijvoorbeeld “Kies maar wanneer we afspreken” is niet erg. Je bent weliswaar reactief, maar dat kan geen kwaad. Vervelend is het echter wanneer je in alle situaties reactief gedrag vertoont.  

De rode draad is: “Ik ben niet verantwoordelijk, maar ik word gestuurd door iets waar ik geen greep op heb.”  Je herkent reactief gedrag aan reacties zoals:

  • “Maar dat is toch niet mijn schuld?’’ 
  • “Ja, zo ben ik nu eenmaal, zo ben ik opgegroeid ….” 
  • “Als ik nu meer tijd zou hebben, dan zou ik ….” 
  • “Het weer is zo slecht, daarom heb ik slechte zin …”
  • “Ik heb t geprobeerd, maar in mijn leven is het niet mogelijk dat ….”

Proactief gedrag

Een andere kant is proactief keuzes maken. Je baseert je gedrag op die dingen waar je waarde aan hecht. Je wil de situatie beïnvloeden omdat het resultaat belangrijk voor je is. Jij zit achter het stuur en jij kiest de wegen om je doel te bereiken. 

Je snapt dat je zelf stappen kunt en moet zetten om dat te bereiken wat je je hebt voorgenomen. Proactief zijn is een voortdurende zoektocht naar persoonlijke groei. En daarbij laat je oude ineffectieve patronen en gedragingen los. Soms zelfs die gewoontes waarvan je zelf niet eens wist dat je ze deed.

Proactief worden is eng; het kost moeite, je moet je kwetsbaar opstellen en zelf verantwoording nemen voor wat je doet, denkt en kiest. De beloning is echter groot!


Je bent vandaag wat je gisteren deed.

Als je morgen anders wilt zijn moet je vandaag een nieuwe keuze maken.

Gelukkig kun je hier iedere dag opnieuw voor kiezen.


Probeer de volgende vijf stappen eens:

Stap 1: Bedenk een specifieke situatie waarin je niet de resultaten bereikt die je wilt.

Stap 2: Op welke manier reageer je nu in deze situatie? Is dit effectief? (bewust worden)

Stap 3: Op welke manier kun je een volgende keer beter reageren? (bewust worden)

Stap 4: Probeer de eerst volgende keer in deze situatie je voorgenomen gedrag uit (actie)

Stap 5: Wat is het resultaat van je nieuwe gedrag? Wat werkte wel en wat niet? (reflectie)


In de volgende blog ga ik dieper in hoe je consistent proactief gedrag verder kunt uitbouwen.





Ook zin om in jezelf te investeren?
Bekijk onze lidmaatschappen