De richting van de wind kun je niet veranderen,
maar je kunt wel de stand van de zeilen bepalen.
Proactief handelen betekent dat je verantwoordelijkheid neemt en draagt voor je eigen gedrag en keuzes. Maar soms is dat lastig. Zeker als anderen of je omgeving het initiatief nemen en je gedwongen wordt hierop te reageren. Zulke situaties roepen emoties op, je kunt bang worden, boos worden, teleurgesteld, gefrustreerd enzovoorts. Reactieve reageren vanuit hun buikgevoel, vaak zonder na te denken. Je voelt dan ook ‘emotioneel’ geraakt.
Proactief keuzes maken is verantwoordelijk nemen over de wijze waarop jij je leven vorm geeft. In plaats van de ander bepaal jij zelf je keuzes of gedrag. Maar hoe doe je dat
Kernwaarden helpen je proactief te handelen. Kernwaarden zijn je belangrijkste drijfveren in je leven. Zij geven aan hoe je wilt leven, hoe je met mensen wilt omgaan en hoe je in de wereld staat. Ze vormen je fundament, het geven aan waar jij in gelooft en waar je voor staat.
Afgeleid van je kernwaarden kunnen aanvullende waarden je helpen op bepaalde momenten de juiste keuzes te maken. Bijvoorbeeld een van je waarden is dat je kiest om iedere donderdagavond met het gezin thuis te zijn. Je werkgever vraagt je om over te werken. Reactieve mensen laten zich sturen door de situatie, proactieve mensen maken hun keuze. Je maakt dan ook duidelijk dat de avond met je gezin prioriteit heeft. Niet je werkgever maar de waarde die aan deze avond hecht bepaalt uiteindelijk of je wel of niet overwerkt.
Inzicht in je persoonlijke kernwaarden is belangrijk om te weten wat je belangrijk vindt in je leven. Zij geven aan waar je voor staat en waar je voor gaat. Je kernwaarden vormen dan ook je belangrijkste kaders om keuzes te maken.
In de dagelijkse realiteit word je regelmatig uitgedaagd om je anders te gedragen dan je diep van binnen wilt. Stel je wilt alcohol beperken, maar tijdens een avondje stappen dringen je vrienden aan dat je ‘gezellig’ meedoet. Je kunt je dus laten leiden door je omgeving (reactief) of juist staan voor de waarde waar je voor staat (proactief) en er niet op ingaan.
Voorbeelden van kernwaarden die mogelijk gerelateerd zijn aan de wijze waarop jij jouw doelen wil realiseren, kunnen bijvoorbeeld zijn:
- Afspraken nakomen
- Zelfverantwoordelijk zijn
- Eerlijk en integer zijn
- Gezond leven
- Plezier hebben
- Trots op mezelf zijn
- Het beste uit het leven te halen
- Gelukkig zijn
- Financieel stabiliteit creëren
- Evenwicht tussen werk en privé
Ga eens na wat jouw drijfveren zijn:
Maak hieruit een 5-tal keuzes die jou het meest aanspreken.
Pak vervolgens eenzelfde aantal ‘post-its’ of stukjes papier en schrijf iedere drijfveer op 1 apart papiertje.
Leg nu de 1e drijfveer neer en vergelijk deze met de 2e drijfveer. Als je moest kiezen tussen deze twee, welke zou dat zijn?
Leg deze vervolgens bovenaan. Pak nu de volgende kernwaarde en vergelijk deze met de kernwaarden die je al hebt liggen. Begin steeds met de onderste. Is deze drijfveer belangrijker dan leg je deze erboven, zo niet eronder. Dan weer de volgende tot je zo komt tot een ranglijst van jouw drijfveren.
Hieronder staan slechts een aantal suggesties. Mocht jouw waarde of waarden hieronder niet zijn vermeld, dan kun je de onderstaande lijst natuurlijk verder aanvullen met persoonlijke drijfveren die jij zelf nog bedenkt.
- Gezond leven
- Integer zijn
- Liefde geven aan mijn familie en andere geliefden
- Aandacht aan mezelf geven
- Geïnspireerd blijven
- Jezelf zijn
- Recreëren en ontspannen
- Vakantie nemen
- Mentaal ontspannen
- Aandacht voor vrienden
- Werken aan financiële onafhankelijkheid
